คุณธรรมต่อเพื่อนบ้านในอิสลาม

ท่านพี่น้องที่รัก

ปัจจัยหนึ่ง ที่ทำให้เกิดความสุกขึ้นได้ในหมู่บ้าน คือ การพึ่งพาอาศัยซึ่งกันและกัน ประดุจดั่งน้ำพึ่งเรือเสือพึ่งป่า นั้นหมายความว่า เป็นมนุษย์ต้องพึ่งพาซึ่งกันและกัน ถ้อยทีถ้อยอาศัย ช่วยเหลือกัน เท่าที่มีความสามารถ

ไม่สร้างความเดือดร้อน ในการรับ จนกลายสภาพเป็นคนเห็นแก่ตัว ได้คืบเอาศอก จนเพื่อนบ้านเบื่อระอา หรือไม่เคยให้อภัยแก่เพื่อนบ้านเลย ในสิ่งที่อาจกระทบกระทั้ง โดยไม่ได้ตั้งใจ

ท่านพี่น้องทราบใหมว่า ส่วนหนึ่งของความเป็นผู้มีคุณธรรม ( مُحْسِنْ ) คือ ผู้นั้น มีความอดทนอดกลั้นบ้าง ในความเดือดร้อน ที่เกิดขึ้นจากเพื่อนบ้านเขา ไม่ว่าจะเป็นเรื่องริดรอนสิทธิ หรืออื่นใดก็ตาม และถึงแม้นว่าเพื่อนบ้านนั้น ไม่ไช่มุสลิม

ซึ่งมีรายงานเล่า จากท่านซะฮ์ล บุตรอับดุลเลาะห์อัสตุสตุรีย์ ร่อฮิมะฮุ้ลเลาะห์ว่า

แท้จริงเขามีเพื่อนบ้าน ที่เป็นกาฟิรซิมมีมะยูซี ได้ทำท่อระบายน้ำโสโครกใหลถ้วมล้นเข้าบ้านของซะฮ์ล และซะฮ์ลได้นำถังมารองนำโสโครกทุกวัน

พร้อมกับท่านได้แอบเอาไปทิ้งในยามดึก เพื่อมิไห้ใครทราบ เวลาได้ผ่านไปเนิ่นนาน จนกระทั้งซะฮ์ลมีอาการป่วย ใกล้กลับไปสู่ความเมตตาของอัลเลาะห์

เพื่อนบ้านซึ่งเป็นกาฟิรซิมมี ได้เข้าไปในบ้านของซะฮ์ล และได้พบเห็นว่าน้ำ จากท่อระบายน้ำโสโครก หยดใส่ถังซึ่งอยู่ในบ้านของซะฮ์ล และเขาก็กล่าวว่า นี่มันอะใรกัน

ซะฮ์ลก็ตอบว่า มันหยดลงมาเป็นเวลาอันยาวนานแล้ว จากท่อระบายน้ำสกปรกของบ้านท่าน ฉันรองมันกลางวัน และเททิ้งในยามดึก

ถ้าแม้นท่านไม่มาเยี่ยมฉัน ฉันก็จะไม่บอกท่านหรอก และฉันกลัวจะเกิดเรื่องแบบนี้ แก่ผู้อื่นนอกจากฉันอีก

ดังนั้น ท่านจะทำอย่างไรต่อไป

ชายเพื่อนบ้านที่เป็นกาฟิรซิมมีจึงกล่าวว่า โอ้ผู้ที่ฉันนับถือ ท่านปฏิบัติอย่างนี้กับฉัน มาเป็นเวลาอันยาวนาน แต่ฉันยังคงสภาพเป็นกาฟิรอยู่

ได้โปรดยื่นมือของท่านมาเถิด และฉันขอปฎิญานว่า (ลาอิลาฮ่าอิลลั้ลเลาะห์ ( لاَاِلَهَ اِلاَّ اللهُ ) มุฮัมมะดุรร่อซูลุ้ลเลาะห์ ( مُحَمَّدٌرَسُوْلُ اللهِ ) ไม่มีพระเจ้าอื่น ที่ถูกกราบไหว้ โดยเที่ยงแท้ นอกจากอัลเลาะห์ และนบีมุฮัมหมัด เป็นศาสนทูตแห่งอัลเลาะห์

ต่อมาหลังจากนั้นอีกไม่นาน ซะฮ์ลก็ได้กลับไปสู่ความเมตตาของอัลเลาะห์

ขออัลเลาะห์ได้ทรงฮิดายะฮ์พวกเรา ไห้ได้เป็นผู้มีคูณธรรม ต่อเพื่อนบ้านทั้งกิริยา วาจา และจิตรใจ และโปรดไห้พวกเรา สวยงามในบั้นปลายของชีวิต แท้จริงอัลเลาะห์ทรงสงสาร และทรงเมตตายิ่ง

 

اَقُوْلُ قَوْلِيْ هَذَا وَاَسْتَغْفِرُ اللهَ الْعَظِيْمَ لِيْ وَلَكُمْ وَلِسَائِرِ الْمُسْلِمِيْنَ وَالْمُسْلِمَاتِ فَاسْتَغْفِرُوْهُ اِنَّهُ هُوَ الْغَفُوْرُ الرَّحِيْمُ

 

ท่านพี่น้องร่วมศรัทธาที่รัก

อิสลามเป็นศาสนา ที่ส่งเสริมการอยู่ร่วมกับสังคมเพื่อนบ้าน โดยมีคุณธรรมต่อกันและกัน ห้ามการสร้างความเดือดร้อน แก่เพื่อนบ้าน (جِيْرَانْ ) ซึ่งคำว่า ( جِيْرَانْ ) หรือเพื่อนบ้าน ตามหลักการอิสลาม มีอยู่สามประเภทด้วยกัน

1. เพื่อนบ้านที่เป็นมุสลิม และเป็นเครือญาติใกล้ชิด เขาต้องได้รับสิทธิสามประการ ดังต่อไปนี้ คือ สิทธิของการเป็นเพื่อนบ้าน , สิทธิของความเป็นมุสลิม ,และสิทธิของความเป็นเครือญาติ ,
2. เพื่อนบ้านที่เป็นมุสลิม เขาต้องได้รับสิทธิสองประการ คือ สิทธิความเป็นมุสลิม , และสิทธิของความเป็นเพื่อนบ้าน
3. เพื่อนบ้านที่มิใช่มุสลิม เขาได้รับสิทธิหนึ่งประการ คือ ให้แสดงความมีคุณธรรม แก่เขา ในฐานะความเป็นเพื่อนบ้าน
ได้มีรายงานที่บันทึกโยท่านบุคอรีย์และมุสลิมจากอบูฮุรอยเราะห์ว่า

اَنَّ رَسُوْلَ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ : وَاللهِ لاَيُؤْمِن وَاللهِ لاَيُؤْمِن وَاللهِ لاَيُؤْمِن قِيْلَ مَنْ يَارَسُوْلَ اللهِ قَالَ مَنْ لاَيَاْمَنُ جَارُهُ بَوَاِئقَهُ

ความว่า “แท้จริงนบีมุฮาหมัด ซอลลัลลอฮุอะลัยฮิวะซัลลัม กล่าวว่า ขอสาบานต่อัลเลาะห์ว่า ไม่ถือว่าเขาอีหม่านอย่างสมบูรณ์, ขอสาบานต่อลเลาะห์ว่า ไม่ถือว่าเขาอีหม่านอย่างสมรบูรณ์ , ขอสาบานต่ออัลเลาะห์ว่า ไม่ถือว่าเขาอีหม่านอย่างสมบูรณ์ , จึงมีซ่อฮาบะห์ท่านหนึ่งถามว่า ใครกันโอ้ท่านร่อซู้ล ท่านร่อซูลจึงกล่าวตอบว่า คือ เพื่อนบ้านของเขา ไม่ได้รับความปลอดภัย จากความชั่วร้ายของเขา”

การยืนยันด้วยการสาบานของท่านร่อซู้ล ซอลลัลลอฮุอะลัยฮิวะซัลลัม ถึงสามครั้ง ชี้ให้เห็นเด่นชัด ถึงความสำคัญของเพื่อนบ้าน และถือว่าขาดคุณธรรม ต่อผู้ที่สร้างความเดือดร้อน แก่บ้านใกล้เรือนเคียง

และท่านนบี ได้กล่าวเตือนให้ทราบว่า

ผู้ที่สร้างความเดือดร้อนอันตราย ต่อเพื่อนบ้าน คือผู้ที่ไม่มีอีหม่านอย่างสมบูรณเลย ต่ออัลเลาะห์ และวันอาคิเราะห์

รายงานจากอะบูฮุรอยเราะห์ว่า

مَنْ كَانَ يُؤْمِنُ بِاللهِ وَاْليَوْمِ اْلاَخِرِفَلاَيُؤْذِىْ جَارَهُ . رواه البخاري ومسلم

ความว่า “ผู้ใดที่ปรากฏว่า เขามีอีหม่านต่ออัลเลาะห์ และวันอาคิเราะห์ เขาจะต้องไม่สร้างความเจ็บเนื้อร้อนใจ แก่เพื่อนบ้านของเขา”

คำสั่งเสียจากท่านนบี มิใด้แบ่งแยกในกรณีของการทำความดี มีคุณธรรมต่อเพื่อนบ้านว่า ต้องเป็นมุสลิมหรือไม่ ทุกๆเพื่อนบ้าน มีสิทธิในการรับคุณงามความดี จากเพื่อนบ้านของเขาด้วยกันทั้งนั้น

ดั่งปรากฏจากท่านอับดุลเลาะห์ บุตรของท่านอุมัร ท่านมีเพื่อนบ้านเป็นชาวยิว เมื่อคราวใดที่ท่านได้เชือดแกะ ท่านจะกล่าวว่า

ท่านทั้งหลายโปรดแบกแกะส่วนหนึ่ง สู่ยังเพื่อนบ้านของเรา ที่เป็นยิวด้วย ได้มีรายงานที่ถูกบันทึกจากท่านบัยฮะกีย์ จากรายงานของอะบูฮุรอยเราะห์ว่า มีชายผู้หนึ่งมาพบท่านนบี และกล่าวว่า

โอ้ท่านร่อซูลุ้ลเลาะห์ โปรดชี้ไห้แก่ฉันในงานชิ้นหนึ่ง ที่ฉันทำไปแล้ว จะได้เข้าสวรรค์ของอัลเลาะห์ และท่านนบีได้กล่าวแก่ชายผู้นี้ว่า (كُنْ مُحْسِنًا ) “จงเป็นผู้มีคุณธรรม”

ชายผู้นี้ก็ถามอีกว่า “ โอ้ท่านร่อซูลุล้เลาะห์ ฉันจะทราบได้อย่างใรว่า ฉันเป็นคน ( مُحْسِنْ ) มีคุณธรรม” ท่านนบีตอบชายผู้นี้ว่า

“ท่านจงถามเพื่อนบ้านของท่าน ถ้าแม้นเขาทั้งหลายกล่าวว่า ท่านเป็นคนดีมีคุณธรรม ท่านก็เป็นผู้นั้น และถ้าแม้นว่าเขาทั้งหลายกล่าวว่า ท่านเป็นคนไม่ดี ท่านก็เป็นผู้นั้น”